- Touroverzicht
- Custom Tours
- Scholen
- Over Ons
- Achtergrondverhalen
- Slag om Groningen
- Battle Of Groningen (English)
- Bevrijding van Noord-Groningen
- De Duitse verdediging voorjaar 1945
- Slag om Voorthuizen
- Slag om Otterlo
- Operation “Amherst”
- Operation “Larkswood”
- Operation “Canada” (Delfzijl-Pocket)
- De slag om de sluis bij Wiene
- De slag om Wierden
- Operation “Cannonshot”
- ’68 jaar na dato’
- (ICB) Holten
- Contact
- Nieuws
Slag om Leer – Dagtour
Nadat de Canadezen de Nederlandse grens bij Nieuweschans overstaken werden ze veroveraars in plaats van bevrijders. In het laatste stadium van de oorlog bleven de Duitsers onberekenbaar en altijd nog goed in staat om flinke klappen uit te delen.
De Britten en Canadezen in Nederland en Duitsland voelden in april 1945 aan alles dat de oorlog bijna voorbij was. De 3e Canadese Infanterie Divisie verplaatste zich van Nederland naar Duitsland en liet duizenden feestende Nederlanders achter, welke dankbaar waren na vijf jaar onderdrukking. ‘April 1945 was de wreedste maand‘, schrijft een Canadese kapitein in zijn memoires. ‘De oorlog is reeds gewonnen. Vriend en vijand weten het. Maar het sterven en het doden houden niet op.‘
Luitenant W.B. Sparks van The Highland Light Infantry of Canada en Kapitein J.D. MacFarlane van the Royal Canadian Artillery wachten op de aanval op Leer. Foto: Library and Archives Cana
De Duitse stad Leer
Terwijl de 5e Canadese (pantser) divisie te maken had met de
gevechten rondom de Delfzijl- Pocket, trokken de andere divisies van het 2e Canadese Korps noordwaarts richting Emden en Wilhelmshaven. De 3e Canadese infanteriedivisie en de 1e Poolse Pantserdivisie kregen de taak om de Duitse verdediging op de oostelijke oever van de Eems aan te vallen. Om de havenstad Emden te bereiken moest eerst de Duitse stad Leer ingenomen worden, de meeste goede wegen naar Emden en Wilhelmshaven en de rest van Ostfriesland liepen door Leer. De Duitse stad Leer ligt achter twee rivieren, de meeste bruggen die de toegang verleenden naar Leer waren door de Duitsers opgeblazen. De 3e Canadese Infanterie Divisie was hierdoor genoodzaakt om met stormboten een aanval uit te voeren op de Duitse plaats. De rivier de Leda en Eems zijn beide onderhevig aan getijden, waardoor een aanval met stormboten een uitdaging bleek. De Duitse verdediging bestond uit Kriegsmarine soldaten onder leiding van een Luitenant-Kolonel.
gevechten rondom de Delfzijl- Pocket, trokken de andere divisies van het 2e Canadese Korps noordwaarts richting Emden en Wilhelmshaven. De 3e Canadese infanteriedivisie en de 1e Poolse Pantserdivisie kregen de taak om de Duitse verdediging op de oostelijke oever van de Eems aan te vallen. Om de havenstad Emden te bereiken moest eerst de Duitse stad Leer ingenomen worden, de meeste goede wegen naar Emden en Wilhelmshaven en de rest van Ostfriesland liepen door Leer. De Duitse stad Leer ligt achter twee rivieren, de meeste bruggen die de toegang verleenden naar Leer waren door de Duitsers opgeblazen. De 3e Canadese Infanterie Divisie was hierdoor genoodzaakt om met stormboten een aanval uit te voeren op de Duitse plaats. De rivier de Leda en Eems zijn beide onderhevig aan getijden, waardoor een aanval met stormboten een uitdaging bleek. De Duitse verdediging bestond uit Kriegsmarine soldaten onder leiding van een Luitenant-Kolonel.
Canadese militairen van The Highland Light Infantry of Canada maken zich klaar voor de oversteek over de rivier de Eems op 28 april 1945. Foto: Library and Archives Canada.
Operatie Duck
De 3e Canadese Infanterie Divisie had tijdens eerdere amfibie operaties (D-Day in Normandië, Slag om de Schelde, het Reichswald) ervaring opgedaan in het gebruik van stormboten en kregen dan ook spottend de bijnaam: ‘The Water Rats’. Operatie Duck bestond uit drie fases, in de eerste fase zou de 9e brigade met stormboten een aanval uitvoeren over de rivier de Eems en Leda. In de tweede fase zou de 7e Infanterie Brigade een aanval uitvoeren vanuit het oosten richting Loga.
In de laatste fase zou de 9e Infanterie Brigade oprukken richting Veenhusen, Terborg en uiteindelijk Emden. Ongeveer 326 dagen nadat de 3e Canadese Infanterie Divisie zijn eerste amfibie operatie had uitgevoerd, lanceerden ze op 28 april 1945 hun laatste aanval met stormboten. Deze laatste grote aanval van de divisie verliep niet geheel volgens plan en resulteerde in behoorlijk veel verliezen. “De oversteek over de Eems was de ergste operatie van de oorlog, we hebben eerder rivieren overgestoken, maar niet zoals bij Leer” schrijft een Canadese militair van de divisie. De Canadese Radiotelegrafist Jack Stevens, 19 jaar, zat in één van de boten. Onder zwaar vuur herinnert hij zich:
“The German snipers tried to hit our helmsmen from the dike in order to make the boats sink.”
Zijn boot bereikte gelukkig de overkant, maar anderen kapseisden. Wie niet op tijd loskwam uit de zware bepakking verdronk of werd onder vuur genomen in het water. Ook aan de overkant was het gevaar groot: “The landing point was muddy and I was stuck, loaded with guns, equipment, ammunition and my radio.”
Op 29 april 1945 meldde Brigadier John Rockingham dat alle doelen waren bereikt. De Canadese verliezen bleven relatief laag: ca. 70 man, mede door de zorgvuldige planning en goede uitvoering. De verovering van Leer, een belangrijk verkeersknooppunt, maakte de weg vrij voor de opmars richting Aurich, Emden en Wilhelmshaven.
Militairen van de Royal Canadian Artillery (R.C.A.) poseren met hun 25-pounder kanon langs de Eems ten zuiden van Emden. Foto: Library and Archives Canada.
Praktische informatie
Tijdens deze Battlefield Tour op zaterdag 26 mei 2025 volgen we de opmars route van de 3e Canadese Infanterie Divisie vanaf Nieuweschans, Bunde, Weener richting Leer. Langs de rivieren de Eems en Leda zullen we bij de verschillende oversteekplaatsen stoppen en krijgt u uitleg over de amfibie operatie Duck. We eindigen vervolgens in de Duitse plaats Leer waar de Duitsers zich tot het laatst hebben verdedigd in april 1945. Om 17:00 uur rijden we via het station Bad-Nieuweschans naar Groningen.
| DAG | DATUM | TIJDEN | PRIJS | PLEKKEN VRIJ |
|---|---|---|---|---|
| Zaterdag | 26 mei 2026 | 09:30 – 17:00 | € 85,– | 25 plekken beschikbaar |
De tour staat onder leiding van Harold de Jong en Joël Stoppels, Battlefield Tour gids en accredited member van The International Guild of Battlefield Guides
Hierbij is inbegrepen:
- Koffie/ Thee
- Compleet verzorgde lunch in een restaurant in Leer
- Een speciaal vervaardigde gids met achtergrondinformatie
- De gehele dag wordt verzorgd door deskundige gidsen
- Vervoer per luxe touringcar Arriva Touring
Over deze tour kunnen we ook een lezing verzorgen. Klik hier voor de mogelijkheden.
Bekijk ook het Canadese oorlogsjournaal over de opmars richting Emden.
Naar boven
