Blog

De Duitse havenstad Bremen was een van de laatste grote steden die door het Britse leger werden ingenomen tijdens de Europese campagne, en werd veroverd in de laatste week van april 1945. De stad werd veroverd tijdens een tweevoudige aanval door de Britse 3e divisie, 52e divisie en 43e divisie.

De slag om Bremen
De Britse infanteriedivisies werden tijdens de gevechten in Bremen ondersteund door tanks en gespecialiseerde pantservoertuigen. Vóór de verovering van Bremen voerden 767 vliegtuigen van RAF Bomber Command No. 1, 3, 4, 6 en 8 Group een tactisch bombardement uit. De bommen waren vooral bestemd voor de zuidoostelijke buitenwijken, waarlangs Britse troepen hun aanval op de stad zouden lanceren.

De meeste gevechten vonden plaats aan de rand van Bremen, nadat de Britse soldaten de stad binnendrongen, stortte het Duitse verzet in. Op 27 april 1945 gaf de commandopost van Generalleutnant Fritz Becker, Kampfkommandant van Bremen, zich over aan de 4th Wiltshires. Na de gevechten lagen grote delen van de havenstad in puin. Een gebied van twee bij vier mijl in het midden van de stad was veranderd in een verlaten woestenij van ruïnes. Tussen 22 en 27 april kwamen bij de gevechten 540 burgers om het leven.

Deze toen en nu foto toont Crocodile flamethrower tanks van het A-Squadron, 7th Royal Tank Regiment (toegevoegd ter ondersteuning van de 3rd Division) op de Buntentorsteinweg in Bremen. Trams rijden nog steeds door deze straat.

In de ochtend van 25 april 1945 viel de 3e Britse Divisie Bremen binnen via het overstroomde gebied in het zuiden. Deze foto is gemaakt door luitenant Handford (IWM) en toont soldaten van de 1st King’s Own Scottish Borderers in de Kornstrasse die wachten op tankondersteuning. De voorste secties nemen positie achter de luchtverdedigingsbunker (op de achtergrond van de foto) om te schieten op de verderop nog aanwezige Duitsers. De luchtverdedigingsbunker bestond uit drie verdiepingen en bood plaats aan 829 personen.

Deze toen en nu foto laat zien hoe een Caterpillar D-7 Armored Bulldozer van het 149th Assault Park Squadron van de Royal Engineers (onderdeel van 79th Armoured Division) op 26 april 1945 is begonnen met het opruimen van een Duitse wegversperring op de hoek Kornstrasse – Buntentorsteinweg in Bremen.

Toen en nu foto van Britse soldaten van het 1st Battalion the Royal Norfolk Regiment die met Churchill Crocodile “flame-thrower” tanks oprukken via de Buntentorsteinweg richting het centrum van de stad Bremen. De huizen aan de linkerkant zijn herbouwd. Bij de bomen op de achtergrond is de ingang van de Buntentor begraafplaats.

Tijdens de gevechten om Bremen fotografeerde sergeant Midgley (IWM) op 26 april 1945 drie Duitse officieren van de Wasserschutzpolizei en een groep gevangenen bij een luchtverdedigingsbunker in de Grenzstraße. Deze bunker had vier verdiepingen en bood plaats aan 468 mensen. Maar tijdens de bombardementen en beschietingen bood de bunker onderdak aan 2000 mensen. Na een grondige verbouwing bevinden zich in deze bunker opslag- en muziekoefenruimtes. Let op de Britse soldaat links op de foto, deze draagt twee geweren en een Duitse dolkriem.

Nadat de Britse troepen op 25 april 1945 Bremen waren binnengevallen, stortte het Duitse verzet in en bleven er slechts enkele kleine verzetshaarden over. Een daarvan was rond het treinstation Bremen-Neustadt op de spoorlijn Oldenburg – Bremen. Dit gebied werd op 26 april 1945 toegewezen aan het 1st East Lancashire Regiment. Deze foto van Sergeant Stiggins (IWM) toont militairen die voorzichtig het stationsdak op gaan om het gebouw te doorzoeken.

Toen en nu foto van de Kaiserbrücke in het centrum van Bremen. Op 25 april 1945 werd deze brug in opdracht van de Duitse Generalleutnant Becker opgeblazen. Op 27 april nam kapitein Malindine (IWM) deze foto van de noordelijke oever. Op de huidige foto hetzelfde uitzicht, maar kijkend over de huidige Bürgermeister-Smidt-Brücke naar de Teerhof, gelegen op het langgerekte eiland tussen de Weser en de Kleine Weser.

De belangrijkste aanvalsroutes van de 43rd (Wessex) Infantry Division kwamen samen in het Bürgerpark in Bremen, waar de laatste Duitse verzetshaarden waren. Op 26 april 1945, na een zware nachtelijke strijd, veroverde de 4e Somerset Light Infantry de eerste van de drie commandobunkers in het park. Dit was Bunker B31 tegenover Benquestraße – waar de commandopost van Generalmajor Werner Siber, de Wehrmachtkommandant van Bremen was gevestigd. De hoge bunker van vijf verdiepingen met een capaciteit van 261 personen staat nog steeds tussen de bomen in het park. De tweede bunker, bekend als de Regierungsbunker, die in de voorgaande dagen dienst had gedaan voor hoge partij- en burgerleiders, werd later die nacht veroverd door de Somersets. Deze commandobunker staat ook nog in het park tegenover de Bulthauptstraße.

Bronnen:

• ATB-A135 – After The Battle #135 – The Capture Of Bremen by Karel Margry
• Hartmut Müller, Günther Rohdenburg (1995): Kriegsende in Bremen. Edition Temmen, ISBN 3-86108-265-9.

Op 6 april 1945 begint de 4e Canadese pantserdivisie van generaal-majoor Christopher Vokes met zijn aanval op Duitsland. Via Emlichheim, Twist en Rühle bereikt de divisie de rivier de Ems tegenover de Duitse stad Meppen.

De oversteek over de Eems
De oostelijke oever van de Eems was in handen van de Duitsers en de volgende dag werd besteed aan de voorbereiding van een oversteek. Op 8 april 1945 stormden de Argyll and Sutherland Highlanders of Canada met succes de rivier over. Het enige slachtoffer van de gehele operatie was kapitein M.S. Smidt, CO Support Company, die op slag werd gedood door een kogel terwijl hij op de oever van de Ems toezicht hield op de oversteek.

Na de oversteek zetten de compagnieën hun systematische ontruiming van de stad voort, waarbij 50 Duitsers zonder slachtoffers aan eigen zijde werden gevangengenomen. De brug die de twee delen van de stad verbond werd door de A-Company verwoest aangetroffen. Met bootjes trokken de militairen het Dortmund-Ems-kanaal (Hase) over, aan de overkant werden geen vijanden meer aangetroffen. Het zuidelijke deel was geëvacueerd door de vijand.

Rond 18:00 uur was de brug over de Eems gereed en trok het Tactical HQ de stad in. In Meppen had ongeveer 10 – 15% van de gebouwen schade opgelopen door een Typhoon-jachtbommenwerperaanval, die was uitgevoerd vóór de aanval op 7 april 1945. De meeste burgers in Meppen waren tijdens de gevechten in de stad gebleven en de weinigen die zich hadden teruggetrokken, kwamen al snel terug na de gevechten.

Tegenwoordig overspant een hefbrug het Dortmund-Ems-kanaal, het huis achter de brug staat er nog steeds en dient als referentiepunt voor deze foto. De foto rechtsboven toont soldaten van de Argyll and Sutherland Highlanders in hetzelfde huis.

Bron: War Diary, Argyll en Sutherland Highlanders of Canada, april 1945. Afbeeldingen: Library and Archives Canada, a159162-v8, a159161-v8.

Er is geen andere veldslag in de Tweede Wereldoorlog die méér indruk heeft gemaakt dan de landing van 125.000 geallieerde militairen op de stranden van Normandië op 6 juni 1944, natuurlijk bekend als D-Day. Deze indrukwekkende toen & nu fotoserie neemt u mee vanaf de invasie op 6 juni 1944 tot aan de slag om de Falaise Pocket.

De invasie in Normandië
Vier jaar na de verpletterende nederlaag van Frankrijk, België en Nederland in de lente van 1940, begonnen de westerse geallieerden met operatie Overlord. Het doel was een bruggenhoofd te vestigen in West-Europa om van daaruit met de hulp van het Sovjet leger aan het Oostfront nazi-Duitsland te verslaan. Normandië werd gekozen vanwege de nabijheid van de Britse kust. De geallieerde luchtmacht kon zo de landingstroepen effectief ondersteunen bij het begin van de aanval (operatie Neptune). Bovenal was de Duitse verdediging langs dit deel van de kust minder sterk dan verderop in het noorden. Het Duitse opperbevel verwachtte de geallieerde landingen daar waar het Kanaal het nauwst is.

Geallieerde schepen laden voertuigen en materiaal uit tijdens de invasie in Normandië.

Een vloot van meer dan 6.900 schepen was nodig om de aanvalstroepen van meer dan 156.000 man op vijf stranden te zetten. De landingsstranden kregen van west naar oost, de codenamen Utah en Omaha (V.S.), Gold (Brits), Juno (Canadees) en Sword (Brits). Ongeveer 24.000 man luchtlandingstroepen werden ingezet om strategische punten in te nemen en zo te voorkomen dat de Duitsers konden aanvallen op de flanken van de troepen die op de kust aan land kwamen.

Ondanks het slechte weer en de felle Duitse tegenstand waren de operaties succesvol. Op de avond van 6 juni 1944 hadden de geallieerden op alle vijf de stranden vaste voet aan de grond. De Duitse verdediging wist niet hoe ze moest reageren. D-Day was vooral een Brits-Amerikaanse inspanning. Britse, Amerikaanse en Canadese troepen vormden de hoofdmoot, maar in totaal deden er zowel in de lucht, op zee, als op land 17 geallieerde landen mee. De landingen van 6 juni 1944 maakten geschiedenis onder de legendarische naam D-Day.

Deze foto toont Amerikaanse troepen van de 2nd Infantry Division die via de ‘Beach-exit’ E-1 op D+1, 7 juni 1944, de klif op gaan. Ze trekken langs de Duitse WN-65-kazemat die de route verdedigde van de Ruquet-vallei naar Saint -Laurent-sur-Mer. De E-1 werd vrij vroeg geruimd en werd de hoofduitgang van Omaha Beach, grotendeels dankzij de inspanningen van de 37e en 149e Engineer Combat Battalions. Bij het 37e Battalion sneuvelden 24 militairen, waaronder de commandant.

Twee van de bulldozer-operators, de soldaten Vinton W. Dove en William J. Shoemaker van de C-Company, kregen beide een Distinguished Service Crosses (DSC) voor het vrijmaken van de uitgang en het vullen van de antitankgracht terwijl ze onder intens vijandelijk vuur stonden. De Duitse kanonniers hadden namelijk de bulldozers als voornaamste doelen uitgekozen. 1st Lieutenant Robert P. Ross van de C-Company kreeg de derde DSC toegekend op D-Day voor het helpen van B-Company, 16th Infantry, om de WN 64 op de heuvel tot zwijgen te brengen. In dit een gevecht werden 40 Duitsers gedood. Na de verovering namen de ingenieurs de kazemat over als commandopost.

Ten noordwesten van Utah Beach stond de kapel van La Madelèine (W4). Deze foto is een paar dagen na D-Day genomen en toont geniesoldaten van de 1st ESB (Engineers Special Brigade) die na de dienst de kapel verlaten. Het teken van de eenheid, een witte boog, is te zien op hun helmen. Dit mooie kapel, typisch voor de eerste helft van de 17e eeuw, werd na D-Day gerestaureerd en is nog steeds een mijlpaal in de buurt van Utah Beach.

De foto’s van de Amerikaanse parachutisten van de 82nd Airborne Division tijdens D-Day in Sainte-Mère-Église zijn wereldberoemd. Ze zijn vaak gepubliceerd en hebben bijgedragen aan de grote bekendheid van dit Franse stadje. “The Longest Day”, eerst het boek van Cornelis Ryan en vervolgens de daarop gebaseerde film, veranderde dit dorp in een van de plaatsen die in de geschiedenisboeken te vinden is.

Deze foto toont parachutisten van het 505th Parachute Infantry Regiment in Sainte-Mère-Église. De parachutisten verzamelden paarden en paardenkarren, waarvan er veel waren in deze sector van Normandië. Deze waren meestal overgenomen van de Duitsers, waarvan de meeste statische eenheden op het schiereiland Cotentin door paarden werden getrokken. Na 78 jaar is er niet veel veranderd in Sainte-Mère-Église, afgezien van wijzigingen in de bewegwijzering.

In de hoofdstraat van Sainte-Mère-Eglise, richting Fauville in het noorden, heeft een Duitse 88-granaat de hoek van een huis opengereten. Medics van het 505th Parachute Infantry Regiment, 82nd Airborne Division laden een Amerikaanse GMC-truck vol met gewonde Amerikanen en burgers. De militairen staan met hun rug naar het stadhuis, waar de Duitsers de Kanton Kommandantur hadden ingericht. Rechts op de foto staat een civiele verpleger met een donkere jas en een Franse helm op.

In de ochtend van 7 juni 1944 (D-Day + 1) had de 4th US Infantry Division zich vanaf Utah Beach aangesloten bij de parachutisten van de 82nd Airborne Division in Sainte-Mère-Eglise. Op deze foto is een volgeladen jeep met Amerikaanse militairen te zien. In het voormalige Hospice aan de linkerkant was het 505th Regimental Aid Station #2 ingericht. Aan het eind van 6 juni 1944 lagen in dit voormalige Hospice al 120 gewonde Amerikanen. Na 78 jaar is de situatie aan de Rue du Cap de Laine nauwelijks veranderd.

Parachutisten van de 82nd Airborne Division rusten uit aan de voet van de Église Saint-Marcouf. Lange tijd ging men er vanuit dat deze foto op 8 juni 1944 was genomen, maar onderzoek heeft uitgewezen dat deze foto op D-Day (6-6-1944) is gemaakt, wat wordt bevestigd door het feit dat de militairen op deze foto hun gezicht nog steeds zwart hebben met de vetverf die ze voor hun vertrek hadden aangebracht. Op de huidige foto ziet u hoe de trappen die naar de begraafplaats leiden zijn aangepast.

Op 7 juni 1944 fotografeerde een fotograaf van de Amerikaanse marine het plein van St. Marie-du-Mont met rechts het oorlogsmonument. St. Marie-du-Mont lag aan de oostelijke rand van DZ ‘C’ in het hart van het operatiegebied van de 101st Airborne Division. Met zijn eigenaardige kerk met koepelvormige toren op het centrale marktplein, had het voor de 101e een soortgelijke betekenis als St. Mère-Église voor de 82nd Airborne Division.

Toen en nu foto van Britse Sherman tanks en militairen van de 1 Kings Own Scottish Borderers (KOSB), 9th Brigade, 3rd Infantry Division in de straten van Caen op 10 juli 1944. Caen, de oude hoofdstad van Normandië, was een vitale weg en spoorwegknooppunt die de geallieerden moesten veroveren voordat ze naar het zuiden konden oprukken. Vanwege de strategische betekenis moesten de geallieerden hardnekkig vechten om de goed voorbereide en vastberaden Duitse verdediging te breken. In plaats van één dag hadden de geallieerden zes weken nodig om de stad in te nemen. Het was een Pyrrusoverwinning, met een verwoestende tol. Ongeveer 70% van de stad werd verwoest en 3.000 inwoners kwamen om.

Fotobron: Ⓒ IWM B 6924

Deze indrukwekkende toen en nu foto toont Schotse militairen van de 1 Kings Own Scottish Borderers (KOSB), 9th Brigade, 3rd Infantry Division aan de Rue des Chanoines in Caen op 9 juli 1944. De Duitsers verdedigden de Franse stad fanatiek en de burgerbevolking betaalde hiervoor een verschrikkelijke prijs. Pas in de ochtend van 9 juli 1944 konden Britse troepen uit het oosten en noorden en Canadezen vanuit het westen behoedzaam een weg banen door de verwoeste stad.

Een toen en nu foto van de verwoesting in het dorp Cagny op 19 juli 1944. Deze foto is gemaakt tijdens operatie Goodwood, dit offensief vond plaats tussen 18 en 20 juli 1944. Het doel van deze operatie was een beperkte aanval naar het zuiden, om de rest van Caen en de Bourguébus-rug te veroveren.

Om 09:15 staken de tanks van het 3rd Royal Tank Regiment (3RTR) veilig de gepantserde corridor over, maar werden tegengehouden door de Duitse verdediging bij Grentheville. Om 10:15 uur arriveerden zonder veel Duitse tegenstand de eerste twee squadrons van de Fife and Forfar Yeomanry (2FFY) bij de spoorlijn Caen-Vimont. Ondertussen reorganiseerde de Duitse luitenant-kolonel Hans von Luck, commandant van de gevechtsgroep in het centrum, de verdediging. In Cagny richtte hij het FLAK 88mm luchtafweergeschut op de tanks van het 3rd Squadron of the Fife and Forfar Yeomanry dat voor de Duitse stellingen passeerde. De opmars werd gestopt toen 15 van de 19 Britse tanks onmiddellijk werden vernietigd.

De situatie was chaotisch. Duitse Mark IV tanks van het Panzer Regiment 22 vielen de tanks van de Britse 23rd Hussars aan die daarop volgden. Alle Mark IV tanks behalve één werden uitgeschakeld. Om 10.30 uur veroverde de 8e Rifle Brigade het Franse dorp Le Mesnil Frémentel en nam hierbij 134 Duitse krijgsgevangenen. Rond het middaguur probeerde Panzeroffizier Richard von Rosen, commandant van de 3e compagnie van de angstaanjagende Duitse Tiger-tanks van de Schwere Panzer-Abteilung 503, een aanval vanuit het zuiden richting Manneville. Twee van zijn tanks werden geraakt door Duitse granaten uit de richting van Cagny en raakten in brand. Uiteindelijk namen de Guards het over van de 11th Armoured Division.

De tanks van de 2e Guards, bijgestaan ​​door infanterie en kanonnen, brachten de terugtrekkende Duitsers nog meer verliezen toe. Cagny werd laat in de middag veroverd.

Lees ook: Operatie Epsom | Slag om Normandië

De ‘Dives Valley’ tussen Falaise en Chambois, ten noorden van de weg van Argentan naar Parijs, was het toneel van hevige gevechten van 19 tot 21 augustus 1944. Ongeveer 100.000 Duitse en 150.000 geallieerde soldaten kwamen op enkele vierkante kilometers met elkaar in gevecht. Toen de geallieerden dichterbij kwamen, evacueerden de Duitse troepen de sector. Vanaf 15 augustus werd de “cauldron” onderworpen aan een stortvloed van vuur door geallieerde artillerie en bombardementen en tegenaanvallen door de Duitsers, die hun vluchtroute wilden vrijhouden. De ‘corridor of death’, een ontsnappingsroute die zich in talloze paden vertakte, werd elke dag nauwer. Op 19 augustus namen Poolse soldaten van de 1st Armored Division Mont-Ormel in Coudehand in.

Op dezelfde dag, samen met de Amerikanen die uit het zuiden waren gekomen, sloten ze de cirkel in Chambois. Het omsingelde Duitse leger deed verwoede tegenaanvallen om door te breken in de sector van Montormel. De Poolse troepen boden heldhaftig verzet, vaak in man-tegen-man gevechten. Op 21 augustus gingen de gevechten nog steeds door. ’s Middags maakten Canadese en Poolse troepen contact en hiermee verzegelden ze de zogenaamde Falaise Pocket. De omsingelde Duitse troepen gaven zich over aan de geallieerden in Tournai-sur-Dive. Hierna was de slag om Normandië voorbij. Uiteindelijk wisten duizenden Duitse soldaten te ontsnappen richting de Seine, maar hun verliezen waren enorm: ongeveer 10.000 werden gedood en 40.000-50.000 gevangen genomen. Op veel plaatsen, zoals de bruggen over de rivier de Dives en de wegen rond de Mont-Ormel, was de aanblik van dode mensen en paarden deprimerend. Deze toen en nu foto toont een vernietigde Duitse Panzer IV en halftrack voor de oversteek van de rivier de Dives in Chambois. Op de achtergrond waakt de kerk nog steeds over de brug…

Tijdens de laatste fase van de slag om Normandië omsingelden de geallieerden de Duitse legers in de zogenaamde Falaise Pocket. De Duitsers probeerden wanhopig via het dorp St. Lambert-Sur-Dive uit de ‘pocket’ te ontsnappen. Majoor D.V. Currie, commandant van het “C” Squadron van het South Alberta Regiment (SAR), 29th Canadian Reconnaissance Regiment met onder commando detachementen van de Argyll and Sutherland Highlanders of Canada, The Lincoln and Welland Regiment en een eenheid van het 5th Anti-tank regiment, werd belast met het dichten van de ‘Falaise-pocket’ in dit gebied. Na drie dagen van zware gevechten en flinke verliezen was de pocket gesloten en waren de Duitsers omsingeld.

Toen de Duitse tegenaanvallen eindelijk stopten, kwamen Currie’s troepen als overwinnaar uit de strijd. Hierbij hadden ze 300 Duitsers gedood, 500 verwond en 2100 krijgsgevangen gemaakt. Ze vernietigden in totaal ook zeven tanks en 40 voertuigen. Voor zijn dappere inzet tijdens deze gevechten, werd majoor Currie onderscheiden met het Victoria Cross. Dit was het enige Victoria Cross dat tijdens de Tweede Wereldoorlog aan het Canadian Armoured Corps werd toegekend. Deze foto legt het moment vast die ertoe zouden leiden dat majoor Currie het Victoria Cross zou krijgen.

Lees ook: De Canadese majoor die meer dan 50.000 Duitsers in de val liet lopen

Deze foto van een weg vol Duitse uitrusting en dode paarden laat de verschrikkingen zien van de gevechten in de Falaise Pocket. Dezelfde weg (onder), dit keer vrij, met dezelfde boerderij achter de heg. In de negen dagen strijd voor de pocket van Falaise, verloren de Duitsers meer dan 120.000 manschappen aan doden, gewonden en vermisten. Oorlogscorrespondenten die naderhand het gebied bezochten, meldden dat je over de lichamen en kadavers van paarden kon lopen. De geallieerde bevelhebber Dwight D. Eisenhower die kort daarop het gebied bezocht, noemde het een tafereel dat regelrecht was weggelopen uit de Hel van Dante.

Bronnen: 

• Builders and Fighters: U.S. Army Engineers in World War II by Barry W. Fowle.
• Omaha Beachhead (6 June–13 June 1944). American Forces in Action Series (2011 Digital ed.). Washington DC: Historical Division, War Department. 1945. OCLC 643549468
• Citation Victoria Cross Major David Vivian Currie
• Sainte-Mere-Eglise, Photographs of D-Day – 6 June 1944, Michel De Trez

Op 7 maart 1945 voerde luitenant-kolonel Leonard Engeman het bevel over een taskforce van het Amerikaanse 14e Tankbataljon en het 27e Pantserinfanteriebataljon. Deze taskforce was op weg naar Remagen, een klein stadje aan de Rijn.

Aan het begin van de middag arriveerden verkenners van de kleine taskforce bij de heuvels boven het dorp. Hierbij werden ze verrast door de intacte Lundendorff Rijnbrug. Ook was te zien dat Duitse troepen zich massaal probeerden terug te trekken over de brug. Engeman rapporteerde de situatie aan zijn commandanten en kreeg het bevel het dorp in te nemen en de brug te veroveren. Engeman gaf luitenant Karl Timmermann met vooruitgeschoven troepen, waaronder enkele nieuwe M26 Pershing-tanks, orders om de brug te veroveren. Om 15:15 naderde de taskforce de brug met een toenemend gevoel van urgentie.

Kort hierna bliezen Duitse ingenieurs een explosieve lading op nabij de westelijke overspanning, waardoor deze beschadigd raakte en tijdelijk onbruikbaar werd voor tanks. Timmermann stormde desondanks met zijn infanterie de brug op. De Duitsers probeerden de centrale overspanning op te blazen, maar de ladingen kwamen niet tot ontploffing.

Uiteindelijk ontplofte er nog een explosieve lading en de brug leek in de lucht te vliegen – voordat hij weer op zijn oorspronkelijke structuur neerkwam. In de haast hadden de Duitse ingenieurs een ontsteker verkeerd geplaatst – en de Russische krijgsgevangenen hadden de brug te goed gebouwd! Amerikaanse troepen snelden zich snel naar de brug en slaagden erin om alle resterende lijnen naar de explosieve ladingen door te snijden. De Amerikaanse troepen rukten op richting de oostkant van de brug en begonnen een klein bruggenhoofd op te bouwen. Duitse pogingen om de brug alsnog te vernietigen mislukten.

De brug liep wel schade op maar bleef in gebruik tot de verzwakte constructie op 17 maart alsnog instortte. Op dat moment waren 200 Amerikaanse genisten op de brug aan het werk. Hierbij kwamen 28 genisten om, 18 van hen zijn nooit meer teruggevonden. In 1980 werden dankzij de inspanningen van de plaatselijke burgemeester Hans Peter Kuerten de twee torens op de westelijke oever omgevormd tot een gedenkteken onder de naam Vredesmuseum.

Op 16 januari 1945 klaart de mist op en starten de Britten met Operatie Blackcock. Het doel van deze operatie is de bevrijding van de Roerdriehoek tussen Roermond en Susteren. Hoewel de schaal van de operatie niet speciaal groot is, is het wel een bijzondere operatie.

Operatie Blackcock
Na het veroveren van de Duitse stad Geilenkirchen was een driehoekige vijandelijke saillant overgebleven. Ten noorden van deze grensstad, draaide de frontlinie naar het westen tot aan de Maas en vervolgens naar het noordoosten tot de Roer bij de stad Roermond. Het opruimen van deze driehoek, en daarmee de strategische Duitse stad Heinsberg, zou het front zowel rechttrekken als verkorten, waardoor meer geallieerde militairen vrijgemaakt konden worden voor het Rijnlandoffensief in februari 1945.

De operatie om deze driehoek te ontruimen had de codenaam Blackcock en was in eerste instantie gepland voor november 1944. Maar net zoals alle andere geallieerde plannen was deze uitgesteld door stortregens, mist, sneeuw en de Duitse tegenaanval in de Ardennen. Uiteindelijk stond Operatie Blackcock gepland voor 13 januari 1945.

De operatie werd uitgevoerd door het Britse XII Corps bestaande uit de 7th Armoured Division op de linkerflank, 52nd Lowland Division in het centrum en het 43th Wessex Division op de rechterflank. Deze divisies werden aangevuld met eenheden van de 79th Armoured Division die bestond uit tanks voor specifieke doeleinden, zoals de Churchill Mk-VIII “Crocodile” vlammenwerper en de Sherman Crab mijnenveger. Tijdens deze operatie werd zo hevig gevochten dat veel dorpen en steden beschadigd raakten. Monfort werd op 12 en 22 januari getroffen door zware Canadese bombardementen waarbij veel burgers omkwamen.

Op 27 januari 1945 eindigde Operation Blackcock voor de Britten en waren de Duitsers, met uitzondering van het bruggenhoofd bij Herten/Merum en bij Vlodrop, uit de Roerdriehoek verdreven. Roermond, de top van de driehoek, moest nog een maand wachten op haar bevrijding.

Deze foto toont Britse soldaten van de 1st Rifle Brigade, 7th Armoured Division tijdens een patrouille op 3 januari 1945 in het dorp Nieuwstadt ten noorden van Sittard. © IWM 13384

Op deze foto zijn Britse militairen van de 1st Rifle Brigade te zien die dekking zoeken nadat op 3 januari 1945 een mortierbom ontploft in een beek in het dorp Nieuwstadt. Deze toen en nu foto was moeilijk te maken omdat de weg is verbreed. © IWM B 13385

Begin januari 1945 concentreren Britse eenheden van het XII Corps, onder leiding van luitenant-generaal Neil Ritchie, zich aan het front voor Operatie Blackcock. Voor de aanval vormden de tankregimenten van de 7th Armoured Division een lange colonne aan de Rijksweg in Sittard. Deze weg was min of meer de toegangspoort tot de Roerdriehoek omdat het de enige weg was die geschikt was voor het verplaatsen van zware voertuigen. Op deze foto is te zien hoe Cromwell tanks van het 5th Royal Tank Regiment op 15 januari 1945 door Sittard naar het front rijden.

De 7th Armoured Division “The Desert Rats” begon hun aanval richting Echt op 17 januari 1945. Maar op de Rijksweg kregen ze al snel te maken met een reeks Duitse tegenaanvallen die de opmars blokkeerden. Het is laat in de middag als de eerste Britse militairen en tanks via de weg langs het Julianakanaal Echt bereiken. In Echt ontstaan ​​meteen felle huis-aan-huisgevechten die de hele nacht duren. Pas op 18 januari werd Echt volledig gezuiverd door de 5th Royal Inniskilling Dragoon Guards.

Ondertussen trok in de nacht van 17 op 18 januari een eenheid met Britse tanks door Echt naar de kruising van de Rijksweg bij Pey. De Duitsers proberen de weg naar Koningsbosch en het gebied achter de Duitse linies langs de Saefellerkreek te blokkeren. Het plan om de Duitse eenheden van achteren aan te vallen bij het Duitse dorp Höngen mislukt. De Duitse eenheden slagen erin de gevechten rond de oversteekplaats te verlengen tot 19 januari. Toen de eerste Britse eenheden die ochtend via de Rijksweg vanuit Susteren het dorp Pey binnentrokken, trokken de Duitse eenheden van de 176e Infanteriedivisie onder bevel van generaal Landau zich snel terug. Op deze foto zijn Churchill tanks en troepen van de 9th Durham Light Infantry in Schilberg te zien. © IWM B 13933

Tijdens Operatie Blackcock zuiverden de Britse militairen van de 5th Royal Inniskilling Dragoon Guards na hevige straatgevechten op 18 januari 1945 het Nederlandse dorp Echt. Vanuit Echt rukten de Britten verder op naar het noordoosten en oosten in de richting van Roermond en Waldfeucht. Hiermee dreigden ze de Duitse troepen bij Susteren af te snijden. Gelijktijdig met deze actie lanceerden de Britten opnieuw een aanval op Susteren. Hierna stortte het Duitse verzet snel in.

Een geënsceneerde foto van Britse militairen van het 2nd Battalion The Devonshire Regiment, die Echt ontruimen van achtergelaten Duitsers om de opmars naar het noorden voort te zetten. © IWM B 13756

Bronnen: 

– Battle for the Roer Triangle by H.G.P. Gootzen K. Connor.