Blog

Het Groothertogdom Luxemburg heeft veel kastelen, maar het kasteel van Vianden is het mooiste en best bewaard gebleven (gerestaureerde) kasteel. Het gigantische kasteel torent hoog uit boven de Luxemburgse Ardennen en heeft een interessante geschiedenis. Het kasteel doorstond verschillende dynastieën, enkele natuurrampen, heel wat bouwwerken en behoorlijk wat oorlogen. In november 1944 was het kasteel het toneel van een opmerkelijk bloedig gevecht. Leden van het Luxemburgse verzet boden weerstand tegen 250 soldaten van de Waffen-SS.

Het kasteel van Vianden.

Het kasteel van Vianden
Het kasteel van Vianden is een van de grootste en mooiste adellijke residenties van de romaanse en gotische perioden in Europa. Het kasteel is gebouwd tussen de 11e en 14e eeuw op de restanten van een Romeinse vesting. Tot het begin van de 15e eeuw was het kasteel van de graven van Vianden. Sinds 1417 is het eigendom van het Huis van Oranje-Nassau. Het kasteel werd gebouwd, uitgaande van een tienhoekige toren die reeds bestond, in de Karolingische tijd. Deze toren werd later tot kapel omgebouwd. De kapel, het kleine paleis en het grote paleis, de mooiste gedeelten van het kasteel, stammen uit de eerste helft van de 13de eeuw. Het “kwartier van Jülich”, ten oosten van het grote paleis, dateert uit het begin van de 14de eeuw. Het “kwartier van Nassau”, werd pas in het begin van de 17de eeuw gebouwd. Gedurende de eeuwen heen hebben er diverse verbouwingen plaatsgevonden aan het kasteel en inmiddels is het bijna geheel gerestaureerd en van binnen compleet ingericht. Het kasteel is dan ook een echt middeleeuws monument.

Frontgebied
Terwijl Luxemburg in september 1944 door de strijdkrachten van de Amerikanen was bevrijd, trokken de Duitse troepen terug naar Duitsland en namen nieuwe defensieve posities in langs de grensrivieren de Moezel, Sauer en Our. Nadat het land was bevrijd vormden de Luxemburgse verzetsleden een militie en werden ze door het Amerikaanse leger uitgerust met wapens en munitie. De meeste Luxemburgse milities namen posities in aan de Duitse grens en bezetten de belangrijke observatieposten langs de rivieren Our en Sauer. Een van de belangrijkste posten was het kasteel van Vianden. Vanuit het kasteel konden de Luxemburgers diep in Duits grondgebied kijken en konden ze Duitse troepenbewegingen aan de geallieerden melden.

Duitse patrouille
Op 15 november 1944 observeerden Luxemburgse militie-leden een Duitse patrouille tussen Wiesen en Bettel. De  militie-groep besloot hierop de Duitse patrouille aan te vallen. Vijf van de 11 Duitse soldaten werden gedood door de Luxemburgers, onder de militie-groep vielen geen slachtoffers. Na dit incident besloot het Duitse commando om het kasteel van Vianden te heroveren en de belangrijke observatiepost van de militie uit te schakelen. De leider van het verzet, Victor Abens, evacueerde de burgers van Vianden maar besloot toch dat zijn 30 militiemannen in de stad en in het kasteel moesten blijven om het te verdedigen. In de volgende dagen ondersteunde het Amerikaanse leger de Luxemburgers in Vianden met wapens en munitie. Na de bewapening van de militie in Vianden verlieten de Amerikanen Vianden.

Het kasteel van Vianden in 1944.

Het gevecht om het kasteel in Vianden
Op zondagmorgen 19 november 1944 vielen de Duitsers de stad aan met 250 soldaten van de Waffen-SS. De stad Vianden en het kasteel werden eerst door de Duitsers onder vuur genomen met artillerie en mortieren. Hierna begonnen de Duitse militairen met de aanval op het kasteel dat werd verdedigd en versterkt door vier leden van de Luxemburgse militie (Philippe Gleis, Misch Schneiders, Will Weyrich en Friedrich Heintzen). Na zware gevechten rond het kasteel slaagden zes Duitse militairen erin om de poort van het kasteel te openen en naar binnen te gaan. Vervolgens werd er om elk huis gevochten in het kasteel. Bij de aanval leden de Duitsers zoveel verliezen dat ze besloten om zich terug te trekken uit het kasteel en zich te concentreren op de aanval op de stad Vianden. Na zeer sterke weerstand van de Luxemburgse militie staakten de Duitse militairen de aanval en trokken ze zich terug naar de overkant van de rivier in Duitsland.

Nasleep
Tijdens het gevecht om het kasteel werden er 18 Duitse soldaten gedood door de militie. Er viel slecht één dode (Leon Roger) bij de dertig mannen van de Luxemburgse militie. Daarnaast vielen er drie zwaar gewonden (Philippe Gleis, Jean Roger Corring en Michael Schneiders) en nog drie licht gewonden. Een burger werd gedood toen een granaat in een huis explodeerde. Toen een maand later de slag om de Ardennen plaatsvond trokken de dertig mannen van de Luxemburgse militie zich terug naar het zuiden van het land. Hier versterkten ze de Amerikaanse militairen tijdens de slag om de Ardennen. De militie was namelijk sterk in de minderheid en kon het niet opnemen tegen de Duitse overmacht in december 1944. De ruïne van het kasteel werd nu verdedigd door het Amerikaanse 2/109e infanterieregiment. Na een bombardement stak de 5e Fallschirmjäger-Divisie de Our over en nam het stadje in. Het bovenste gedeelte van het stadje werd pas op 12 februari 1945 door het 1255th Engineer Combat Battalion (6th U.S. Cavalry Mechanized) bevrijd. Hierbij sneuvelden 11 Amerikaanse militairen en raakten 51 militairen gewond. Op 22 februari 1945 stak het 28e Cavalry Reconnaissance Squadron (6e Cav. Gp.) de Our over en bevrijdde het lage gedeelte van Vianden. Na de oorlog werd het kasteel helemaal gerestaureerd en teruggebracht na de staat van de 18e eeuw.

Het monument 1255th Engineer Combat Battalion in Vianden.

Bronnen:

• Raths, Aloyse (2008). Unheilvolle Jahre für Luxemburg – Années néfastes pour le Grand-Duché.
• Schrijvers, Peter (2005). The Unknown Dead: Civilians in the Battle of the Bulge (illustrated ed.). University Press of Kentucky. ISBN 9780813123523.

Terug naar touroverzicht

Netflix komt met een nieuwe film over de Tweede Wereldoorlog, Operation Finale. In de mogelijk nieuwe kaskraker staat de jacht op oorlogsmisdadiger Adolf Eichmann centraal.

In de film staat het leven van een vluchtende Eichmann centraal. De Duitser vertrok naar Argentinië, maar werd later door de Israëlische geheime dienst getraceerd. Zij wilden hem ontvoeren en berechten in Israël. De Netflix-original gaat in het verhaal dieper in op de missie van de geheime dienst en brengt in kaart hoe zorgvuldig alles werd voorbereid en werd uitgevoerd.

Eichmann, die vroeger zelf voor Jood werd uitgemaakt, was onder meer verantwoordelijk voor de gaskamers en het opzetten van de transporten naar kampen als Auschwitz en Sobibor. Hij wordt gezien als het brein achter de holocaust.

Operation Finale is vanaf 3 oktober te zien op Netflix.

Terug naar touroverzicht

Adolf Hitler is wel degelijk zelfmoord gepleegd in 1945. Waarschijnlijk door cyanide in te nemen en door een schot in het hoofd. Dat zeggen Franse onderzoekers die uitzonderlijk toegang hebben gekregen tot een stuk van de schedel en tanden van de dictator. Deze worden door de Russische geheime dienst FSB in Moskou bewaard.

“De tanden zijn authentiek, daarover bestaat er geen enkele twijfel”, zo zei professor Philippe Charlier aan het persbureau AFP. “Onze studie bewijst dat Hitler gestorven is in 1945.” Charlier is een gerechtsdokter die gespecialiseerd is in “historische cold cases”. Hij heeft ook onder meer meegewerkt aan de analyse van het gemummificeerde hart van Richard Leeuwenhart.

“We kunnen stoppen met de samenzweringstheorieën over Hitler. Hij is niet gevlucht naar Argentinië in een onderzeeër, hij zit niet in een geheime basis op Antarctica of op de achterkant van de maan”, zo zei Charlier. De studie van Charlier en vier andere onderzoekers is eerder gepubliceerd in het wetenschappelijk magazine “European Journal of Internal Medecine“.

Schedelfragment en tanden
De bevestiging dat Hilter wel degelijk gestorven is in 1945 is er gekomen op twee verschillende tijdstippen en op verschillende plaatsen. Eerst kregen de onderzoekers toegang tot een deel van de schedel en tot een deel van de kaak en een aantal tanden van Hitler die in Moskou bewaard worden. Deze worden in de Staatsarchieven van de Russische Federatie en op de hoofdzetel van de geheime dienst FSB, de opvolger van de KGB -nota bene in een oud sigarettendoosje bewaard. De schedel vertoonde een gat aan de linkerkant dat hoogstwaarschijnlijk door een kogel veroorzaakt was. De onderzoekers stelden vast dat de morfologie van het schedelfragment, “volledig overeenstemde” met röntgenfoto’s die van Hitlers schedel genomen waren, een jaar voor zijn dood.

Enkele weken later kon Charlier aan de universiteit van Saint-Quentin-en-Yvelines, waar hij een team van medische antropologen leidt, enkele fragmenten van de tanden onderzoeken met een microscoop. De analyse van de tanden en verschillende valse tanden toonde afzettingen van wit tandsteen en geen spoor van vezels van vlees – Hitler was een vegetariër -, zo zei Charlier. “We hebben de zekerheid van een anatomische overeenkomst tussen de röntgenfoto’s, de beschrijvingen van de autopsieën, de beschrijvingen door getuigen, voornamelijk diegenen die de tandprothesen gemaakt hebben en de realiteit van wat we in onze handen hebben gehad”, aldus Charlier. “Al deze analyses bij elkaar genomen bevestigen ons dat de onderzochte resten wel degelijk die van Adolf Hitler zijn, gestorven te Berlijn in 1945.”

Op 17 september 2018 is het 74 jaar geleden dat Operatie Market Garden plaatsvond. Zoals gebruikelijk vinden er nu ook weer diverse activiteiten plaats met als hoogtepunt de Airborne-herdenking op zaterdag 22 september op de Ginkelse Heide. Aansluitend volgen de luchtlandingen op de Ginkelse Hei in Ede.

Bevrijdingsdefilé Eindhoven (18 september 19:30 uur in Eindhoven)
Elk jaar op 18 september herdenkt Eindhoven de bevrijding in 1944 door de Amerikaanse 101-ste Airborne Division en het Tweede Britse leger met het fakkeldefilé in de Eindhovense binnenstad. Dit gebeurde vanaf 19.30 uur in een grootse optocht met veteranen, legervoertuigen, diverse muziekkorpsen en sportverenigingen. Het defilé is tevens de officiële start van de jaarlijkse Lichtjesroute. Deze route markeert de tocht die de bevrijders destijds door Eindhoven reden en begint op de Aalsterweg in Stratum. Met behulp van bordjes in de vorm van een gloeilamp wordt de route aangegeven. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van Stichting 18 september.

Herdenking Waaloversteek Nijmegen (20 september 2018 15:00 uur zuidoever van de Waal Nijmegen)
Op donderdag 20 september 2018 is het precies 74 jaar geleden dat de oversteek van de Waal door para’s van het 504th Parachute Infantry Regiment van de 82nd Airborne Division, plaatsvond. Dit zal om 15;00 uur herdacht worden op de plek van de oversteek aan de zuidoever van de Waal. Voor geen enkele andere operatie zijn zoveel deelnemende militairen onderscheiden met de Koninklijke Nederlandse Willemsorde, de oudste en hoogste Nederlandse Ridderorde, voor ‘moed, beleid en trouw’. Wie de verhalen van historici en ooggetuigenverslagen leest, moet beamen dat de oversteek een uitzonderlijk stoutmoedige operatie was.

Levend Veldhospitaal uit 1944 in Concertzaal Oosterbeek (21 t/m 23 september 2018)
Vereniging War Department organiseert net als in 2016 een levend veldhospitaal uit september 1944 in de Concertzaal Oosterbeek. Van 21 tot en met 23 september wordt de Concertzaal Oosterbeek in samenwerking met de Britse groep ’16 Parachute Field Ambulance’ ingericht tot militair veldhospitaal. Door middel van authentieke medische en militaire uitrusting wordt met groot oog voor detail en kwaliteit de bezoeker terug in de tijd gebracht. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van Vereniging War Department.

Massed Pipes en Drums met vaandeldragers (21 september 18:30 uur John Frostbrug)
De Massed Band van Pipes and Drums wordt vrijdagavond om half zeven op de John Frostbrug in Arnhem verwacht. Doedelzakspelers zullen vanaf de zuidelijke Rijnoever naar het Airborneplein marcheren om daar de gevallenen tijdens de Slag om Arnhem te herdenken. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van Airborne Herdenkingen.

Officiële herdenking in Arnhem bij het Airborne Monument (21 september 19:00 uur Airborne plein Arnhem)
Tijdens deze Airborne herdenkingsceremonie op het Airborneplein in Arnhem met een internationaal karakter, worden alle geallieerden herdacht, die gesneuveld zijn bij hun pogingen om de brug over de Rijn (de John Frost brug) te veroveren en te behouden in de periode 17 – 26 september 1944. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van Airborne Herdenkingen.

Bridge to Liberation Experience (21 september 20:30 uur Jacob Groenewoudplantsoen, Arnhem)
Jaarlijks is de John Frostbrug in Arnhem het decor voor het multimediale herdenkingsevenement over de Slag om Arnhem. U wordt op een spectaculaire wijze meegenomen in waargebeurde persoonlijke verhalen ten tijde van de Slag om Arnhem. Spannende, mooie en ontroerende verhalen die u zo in “het nu” zou kunnen plaatsen. U beleeft samen met duizenden anderen bij de John Frostbrug in Arnhem de impact van oorlog en de waarde van vrijheid. Ieder jaar staat een thema centraal. In 2018 is dit Persoonlijk verzet; het verzet anno nu. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van Bridge to Liberation Experience.

Airborne herdenking en luchtlandingen Ginkelse Heide (22 september 09:30 uur Ede)
Het Airborne programma begint om 09.30 uur en duurt tot circa 16.30 uur. Op de Ginkelse Hei landen 350 (2018) parachutisten. Na de eerste drop om ca. 10.00 uur, begint de Airborne Herdenking op de Ginkelse Heide, bij het Airborne monument aan de N224. Na de officiële herdenking worden de luchtlandingen vanaf 12.30 uur vervolgd tot ca. 16.30 uur. Engelse parachutisten van het 2nd Battalion The Parachute Regiment, militairen van de 11de Luchtmobiele Brigade uit Nederland, para’s uit onder andere Amerika en andere NATO landen en tientallen parachutisten van de Parachute Group Holland zullen springen uit verschillende vliegtuigen, waaronder Hercules en Dakota’s. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van de gemeente Ede.

Race to the Bridge | Tocht met historische voertuigen uit WO2 (22 september 14:00 – 16:00 uur)
Een van de evenementen op de zaterdagmiddag in het ‘Arnhem weekend’ is de Race to the Bridge’. Aan de Telefoonweg in Renkum worden de historische voertuigen opgesteld en rijden vanaf 14.00 uur door Doorwerth, Oude Oosterbeekseweg, Klingelbeekseweg, Rotonde Kema, Utrechtseweg,Onderlangs, Roermondsplein, Weerdjestraat en dan weer terug naar Oosterbeek waar ze zich rond 16:00 uur verzamelen bij het Airborne Museum ‘Hartenstein in Oosterbeek. Daar speelt ook de Politie Bigband Oost Nederland voor de entree van het museum. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van Airborne Feelings.

Poolse herdenking in Driel (22 september 15:00 uur Polenplein in Driel)
In Driel wordt ieder jaar de Poolse bijdrage aan de Slag om Arnhem herdacht. Tijdens operatie Market Garden werden op 21 september 1944 bij Driel ongeveer 1000 Poolse parachutisten van de 1ste Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade onder leiding van generaal-majoor S.F. Sosabowski afgeworpen. De Polen moesten met het Drielse veer de Neder-Rijn oversteken om de bijna geheel omsingelde Britse luchtlandingstroepen in Oosterbeek te versterken. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van Airborne Herdenkingen of stichting Driel-Polen.

Luchtlandingen door Round Canopy Parachuting Team (21,22 en 23 september Groesbeek, Son en Grave)
Op 21, 22 en 23 september organiseert het Round Canopy Parachuting Team (RCPT) her-denkingssprongen op 3 historische locaties: Groesbeek, Son en Grave. Op zondag 23 september vindt de herdenkingssprong plaats om circa 15 uur aan het Marsstraatje in Grave. Parachutespringen is een activiteit die weersafhankelijk is en de bovengenoemde tijd kan daardoor op het laatste moment nog wijzigen. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van Round Canopy Parachuting Team.

Herdenking op de Airborne begraafplaats in Oosterbeek (23 september 11:00 uur)
Op de Airborne begraafplaats – CWGC Arnhem Oosterbeek Oorlog Begraafplaats – in Oosterbeek liggen meer dan 1.750 geallieerde militairen begraven, die gesneuveld zijn tijdens de Slag om Arnhem. Op de eerste zondag na 17 september worden zij met groot eerbetoon herdacht in het bijzijn van veteranen, hun familie en duizenden geïnteresseerden. Traditioneel leggen ‘bloemenkinderen’ – schoolkinderen uit de gemeente Renkum en omliggende gemeenten – bloemen bij de graven tijdens deze herdenking. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van Airborne Herdenkingen.

Wil je iets toevoegen aan deze agenda? Stuur een mailtje naar info@battlefieldtours.nu . Kijk voor andere evenementen in deze week en Airborne-activiteiten op de volgende websites:

Renkum nieuws
Airborne Feelings
Stichting Groesbeek Airborne Vrienden
Stichting 18 september

Terug naar touroverzicht

Operatie Pluto (Pipe Line Under The Ocean) is een van de grootste technische hoogstandjes uit de oorlog. Met succes werden enorme pijpleidingen gefabriceerd en onder het Kanaal tussen Zuid-Engeland en Frankrijk gelegd. Zo kon brandstof veilig worden getransporteerd naar de troepen in Europa. De pijpleidingen droegen veel bij aan het succes van de geallieerde operaties.Het programma P.L.U.T.O

De buizen van de pijplijn voor operatie PLUTO werden in juni 1944 afgerold vanaf een ‘ConunDrum’.

Omdat legers veel brandstof nodig hebben, wilden de geallieerden een gegarandeerde levering van brandstof na de mogelijke invasie in Europa. Het transport van brandstof door olietankers was echter te riskant vanwege mogelijke aanvallen en onvoorspelbare weersomstandigheden. Het kanaal was diep, de Franse havens ver weg en de gevaren onvoorspelbaar. In het diepste geheim werd een programma ontwikkeld.

Het P.L.U.T.O. (Pipe-Lines Under The Ocean) programma werd in 1942 bedacht door Britse ingenieurs om zo te voldoen aan de brandstofbehoeften van de strijdkrachten na een amfibische operatie. Al in 1942 werden daarom voorbereidingen getroffen om pijpleidingen aan te leggen onder het Kanaal tussen Zuid-Engeland en Frankrijk. Na geheime en succesvolle proeven in Medway en Schotland werden in de zomer van 1944 twee leidingen aangelegd, van Shanklin op het Isle of Wight naar Port-en-Bessin en van Dungeness naar Ambleteuse.

700 miljoen brandstof geleverd
In Dungeness werden korte leidingstukken aangevoerd via het spoor. Daar werden ze met elkaar verbonden en rond enorme haspels (ConunDrum) gewonden. Vervolgens werd de leiding door sleepboten in de oceaan gelegd. Om de dreiging van vijandelijke aanvallen tegen te gaan, werden pompstations gecamoufleerd als gewone gebouwen. Sommige van deze gebouwen – ijssalons, garages en bungalows – bestaan nog steeds, zoals Pluto House in Dungeness. Na de eerste kinderziekten leverde de pijpleiding ongeveer 4 miljoen liter brandstof per dag. Tegen het einde van de oorlog was bijna 700 miljoen liter afgeleverd in Frankrijk – een bijzonder staaltje techniek dat mede wordt gezien als de sleutel tot de succesvolle invasie van Europa na D-Day.

Een ConunDrum wordt over het Engelse Kanaal gesleept om zo een pijplijn aan te leggen vanaf Southampton naar de haven van Cherbourg. Deze pijplijn kon geallieerde legers voorzien van benzine.

Terug naar touroverzicht