Operatie Market Garden | Toen & Nu 1944
Tijdens de slag om Arnhem in september 1944 kwamen Duitse Luftwaffe-fotografen van de Propaganda-kompanie (PK) van Luftlotte 3 aan in Arnhem om foto’s te maken van de strijd tegen de parachutisten van de 1st Britse Luchtlandingsdivisie. Vanaf 19 september 1944 zouden de twee Kriegsberichter (oorlogsverslaggevers) meerdere filmrolletjes afschieten. Op deze foto zijn parachutisten te zien die worden ontwapend aan de Utrechtseweg in Arnhem. In deze huizen boden de pelotons van het South Staffordshire Regiment de laatste tegenstand voordat ze krijgsgevangen werden gemaakt. Let op de zware gevechtsschade rond de zijramen van het huis in het midden. Op de voorgrond zie je een 2cm FlaK 38 kanon. De foto is gemaakt bij de woningen aan de Utrechtseweg nummer 88-90.
Toen en nu foto van gevangengenomen parachutisten van het 2e Bataljon South Staffordshire Regiment voor het gemeentemuseum van Arnhem aan de Utrechtseweg. De tweede man van links is luitenant Jack Reynolds, de commandant van No. 1 Mortar Platoon. Hij bracht de tweevingerige groet aan een Duitse cameraman kort nadat hij gevangen was genomen. Het verzet van de luitenant tegen de Duitsers werd een van de meest iconische beelden van de Slag om Arnhem.
Ik was zo boos over het verlies van fijne jonge mannen. Op de weg zag ik een Duitse kerel met een camera en een grote grijns op zijn gezicht en ik dacht wat een b*****d en gaf hem het tegenovergestelde ‘V’-teken’.
Deze toen en nu foto toont Duitse StuGs en infanterie die langs het gemeentelijk museum oprukken (wit gebouw aan de linkerkant). Dit was in feite het verste punt dat het 2e Bataljon South Staffordshire bereikte in hun poging om via de bovenste weg door te stoten naar de Rijnbrug. Toen de voorraad Britse PIAT-antitankbommen op was, konden de Duitse StuG’s dichterbij komen en van bijna directe afstand op de gebouwen schieten.
Twee Britse parachutisten van C Company/2nd Battalion, 1st British Airborne Division liggen dood op het trottoir van de (hedendaagse no. 63) Utrechtsestraat in Arnhem. Deze foto is twee dagen na hun dood gemaakt door een Duitse oorlogsfotograaf die Kampfgruppe Moeller volgde (op de achtergrond verderop te zien). Deze gesneuvelde parachutisten werden op deze plek gedood terwijl ze optraden als verkenners voor de company. Deze foto herinnert ons aan de wreedheid van oorlog.
Op 22 september 1944 fotografeerde de fotograaf van het Signal Corps Private Murray T. Poznak de Oranjesingel in Nijmegen. Tijdens de gevechten om de Waalbrug twee dagen eerder vochten de parachutisten van de 82nd Airborne Division zich een weg naar voren door de huizen en brede laan die naar de grote rotonde bij de brug leidt. De laan zelf werd beschoten door Duitse artillerie-, mortier- en mitrailleurvuur. Het zicht op deze foto is richting de rotonde van de brug. De troopers op deze foto zijn van de C Company van het 1st Battalion, 504th Parachute Infantry Regiment. Deze mannen hadden woensdag 20 september 1944 deelgenomen aan de oversteek over de Waal en waren net afgelost in het bruggenhoofd door de 3rd Irish Guards. Nu keerden ze terug naar Nijmegen om in divisie reserve te gaan.
Op woensdag 20 september 1944 rijdt deze Sherman tank langs de rooms-katholieke pastorie van de H.H. Cosmas en Demian kerk in Groesbeek. Die dag worden in Groesbeek enkele Britse tanks gesignaleerd en vermoedelijk is deze onderweg naar het 1st Battalion van het 508th Parachute Regiment (82nd Airborne Division) dat zich heeft ingegraven bij de Duivelsberg en in Wyler.
Bron: Stichting Groesbeek Airborne Friends
De stad Nijmegen speelde een belangrijke rol tijdens Operatie Market Garden. Met zijn twee bruggen over de Waal (de hoofdtak van de Rijn) was de controle over de stad van vitaal belang voor de geplande opmars naar Arnhem. Nijmegen was al sinds de Romeinse tijd van strategisch belang en werd bewaakt door een oud fort, het Valkhof, dat de toegangswegen tot de oversteekplaatsen verdedigde. Pas in 1937 werd de 600 meter lange verkeersbrug (inclusief verhoogde opritten) gebouwd. Na mislukte pogingen om de Waalbrug te veroveren, stak het 504th Parachute Infantry Regiment van de 82nd Airborne Division op 20 september 1944 onder moordend vijandelijk vuur de rivier over. Ze slaagden erin een bruggenhoofd te vestigen op de noordelijke oever van de Waal en vanuit dit kleine steunpunt konden ze uiteindelijk de Waalbrug van Nijmegen bestormen en veroveren.
Na de verovering van de Grave-brug over de Maas door Lieutenant John Thompson’s Company E, 2/504 Parachute Infantry Regiment, 82nd Airborne Division, arriveerde het Household Cavalry Regiment op dinsdag 19 september 1944 bij de brug. Intussen waren, slechts een halve mijl verder, general browning van First Allied Airborne Corps en generaal Gavin van de 82nd Airborne Division naar Dropzone Oscar in Overasselt (Schoonenburgseweg) gereden om de komst van de colonne af te wachten. Op deze foto kijken Browning en Gavin behoorlijk opgewekt bij het vooruitzicht van gepantserde versterking. De voormalige zuivelfabriek op de achtergrond, nu minus de veelbetekenende schoorsteen, vormt de link met deze historische ontmoetingsplek.
